Dzieci poniżej 18tego miesiąca życia nie rozpoznają się w lustrze, nie posiadają tożsamości "ja". Prosty eksperyment z lustrem, dzieciom niepostrzeżenie umieszczono znaczek na czole, półtoraroczne dziecko widząc swoje odbicie dotyka znaczka, młodsze zazwyczaj odbicia w lustrze. Proces rozpoznawania siebie rozwija się stopniowo, w wieku przedszkolnym dzieci rozpoznają siebie na filmach i zdjęciach.
Gopnik i Repacholi wykonały eksperyment pokazujący rozwój postrzegania woli innych i swojej. Dzieci miały przed sobą krakersy i surowe warzywa, eksperymentatorka demonstrowała swoje preferencje żywieniowe i prosiła dzieci aby dały jej troszkę jedzenia. 14sto miesięczne dzieci dawały to co lubiły one same, 18sto miesięczne podawały to co lubiła kobieta.
Czteroletnie dzieci zdają sobie sprawę, że ich wiedza różni się od tego co wiedzą inni. W jednym z wariantów zadań fałszywych przekonań wykorzystanych w badaniach Wimmera i Pernera dzieci widziały, że smakołyk jest schowany w pudełko, druga osoba jest przy tym obecna ale później wychodzi. Podczas jej nieobecności smakołyk zostaje przełożony w inne miejsce. Następnie pytano dzieci, gdzie ta osoba będzie go szukać. Młodsze dzieci twierdziły, że w nowym miejscu nie zdając sobie sprawy, że ich wiedza różni się od innych.
Eksperyment ze "Złośliwą Małpą" pokazuje kiedy dzieci zaczynają rozumieć, że cele innych mogą być sprzeczne z naszymi celami. Peskin pokazała dziecom mniej i bardziej atrakcyjne naklejki. Potem założyła pacynkę małpkę i bawiła się dziećmi pytając które z tych naklejek chciały by dostać, a które nie po czym małpka wybierała tę, którą wskazały dzieci. Czterolatki szybko zrozumiały zabawę i zaczęły mówić nieprawdę na temat swoich przekonań, młodsze najczęściej mówiły prawdę i nie uzyskiwały naklejek.
Co wpływa na rozwój teorii umysłu? Bjorklund i Bering wyróżniają dwa zespoły czynników: środowisko społeczne i funkcje wykonawcze. Teoria umysłu pozwala na lepsze zrozumienie interakcji społecznych dlatego też jedna z hipotez zakłada, że rozmiar rodziny i ilość starszych i rówieśników z którymi dziecko wchodzi w interakcje dostarcza więcej możliwości radzenia sobie z konfliktami społecznymi, rozumienia kwestii społecznych. Zabawy "na niby" stymulują fantazjowanie co pomaga budować reprezentacje w umyśle a także zrozumieć, że inni moga tworzyć odmienne reprezentacje, co może wpłynąć na późniejsze rozumienia uczuć i przekonań innych. Odmienna hipoteza zakłada zaś, że młodsze rodzeństwo skazane na porażkę w rywalizacji ze starszymi uczy się znacznie szybciej interakcji społecznych.
Drugim czynnikiem są funkcje wykonawcze czyli zdolności poznawcze uczestniczące w planowaniu, realizowaniu i hamowaniu działań. Z teorią umysłu najbardziej związane jest hamowanie pewnych myśli i zachowań w określonych momentach. Hipoteza głosi, że stopień zdolności do hamowania reakcji dominujących wpływa na zadania poznawcze i społeczne związane z czytaniem, pamięcią, opieraniem się pokusom i odraczaniem gratyfikacji. (Np. nie mówienie "Złośliwej Małpie" prawdy o naklejkach)
Tekst opracowany na podstawie artykułu Duże mózgi, powolny rozwój i złożoność społeczna: rozwojowe i ewolucyjne źródła poznania społecznego, David F.Bjorklund oraz Jeske M. Bering.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz